OC księgowego – na czym polega i czy jest obowiązkowe?
Legitymowanie się ubezpieczeniem od odpowiedzialności cywilnej (czyli ubezpieczeniem OC) jest obowiązkiem każdego kto prowadzi usługi z zakresu prowadzenia ksiąg rachunkowych. Obowiązek ten dotyczy nie tylko firm doradztwa finansowego czy księgowego ale także księgowych, które prowadzą jednoosobową działalność gospodarczą. Na czym polega OC księgowego, jaki jest jego zakres oraz czy trzeba je posiadać w każdym przypadku? Odpowiedzi poniżej.
Czym jest i przed czym chroni polisa OC księgowego?
Kwestia posiadania przez księgowych polisy ubezpieczenia OC księgowego została uregulowana w dwóch aktach prawnych. Nadrzędnym z nich jest ustawa o rachunkowości, która dała legitymację do szczegółowego uregulowania zagadnienia w drodze rozporządzenia. Obecnie obowiązujące i stosowane rozporządzenie to rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 6 listopada 2014 r. w sprawie obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej przedsiębiorców wykonujących działalność z zakresu usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych.
Do posiadania polisy ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej są zobowiązani Ci przedsiębiorcy (w tym księgowe), które w swojej działalności świadczą usługi prowadzenia ksiąg rachunkowych. Polisa ta powinna zostać zawarta przed terminem rozpoczęcia przez nich działalności i świadczenia tego rodzaju usług.
Z obowiązku legitymowania się polisą OC zwolnione są natomiast te podmioty, które w swojej działalności prowadzą tylko i wyłącznie podatkowe księgi przychodów i rozchodów. Brak obowiązku dotyczy także tych przedsiębiorców które nie posiadają określonych uprawnień a wypełniają deklaracje podatkowe.
W przepisach rozporządzenia (§ 4 ust. 1) została uregulowana także minimalna wysokość sumy ubezpieczenia. Opiewa ona na kwotę 10 000 euro, która jest ustalana przy zastosowaniu średniego kursu euro ogłoszonego przez NBP (Narodowy Bank Polski) po raz pierwszy w roku, w którym umowa zawarcia polisy OC została zawarta. W 2023 roku jest to kwota 45 485 złotych.
Zakres polisy OC dla księgowych
Posiadane ubezpieczenie OC chroni księgowego oraz biura rachunkowe przed ponoszeniem odpowiedzialności cywilnej dotyczących szkód jakie powstały na skutek prowadzenia ksiąg rachunkowych przez ubezpieczonego. Jeśli np. na skutek działania lub zaniechania księgowego, klient poniesie szkodę, to karą finansową bądź grzywną w takiej sytuacji obarczone jest biuro księgowe/biuro rachunkowe. Polisa OC ma w takiej sytuacji pokryć wysokość odszkodowania, zadośćuczynienia jakie powstały z winy księgowego.
Warto jednak mieć świadomość, że polisa nie będzie obejmowała swoim zakresem wszystkich sytuacji. Wyłączenia te zostały określone w przepisach rozporządzenia i najczęściej określane są także w ogólnych warunkach ubezpieczenia podczas zawierania konkretnej umowy z ubezpieczycielem.
Polisa OC księgowego nie będzie miała zastosowania w przypadku konieczności zapłaty kar umownych, szkód które powstały na skutek działań wojennych czy aktów terroru a także jeśli szkoda będzie polegała na uszkodzeniu, zniszczeniu lub utracie mienia osób najbliższych (mowa tu o małżonkach, zstępnych, wstępnych, rodzeństwie, osobie pozostającej w stosunku przysposobienia, jej małżonku oraz powinowatych w tym samym stopniu bądź w tej samej linii). Polisa nie będzie miała zastosowania w przypadku gdy ubezpieczony nie spełnia warunków, które uprawniają go do usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy szkoda powstała wcześniej, niż utrata uprawnień przez ubezpieczonego.
Brak OC księgowego – jakie są konsekwencje prawne?
Z uwagi na to, że posiadanie polisy OC biura rachunkowego (czyli też księgowych) jest obowiązkowe, za brak posiadania ważnej polisy ustawodawca przewidział określone prawem sankcje.
Kwestia ta została uregulowana wprost w art. 79 pkt. 7 ustawy o rachunkowości. W przypadku gdy księgowy nie posiada ważnej polisy OC podlega on grzywnie albo karze ograniczenia wolności. Brak polisy OC skutkuje także tym, że jeśli osoba na rzecz której świadczone są usługi poniesie szkodę, to księgowy/biuro rachunkowe będzie musiało z własnych środków ponieść nałożoną na klienta karę.