Jak wygląda praca zagranicznych lekarzy w Polsce

Ostatnie lata pokazały, że polska służba zdrowia coraz częściej otwiera się na lekarzy spoza granic naszego kraju. I trudno się dziwić – braki kadrowe, szczególnie w specjalizacjach takich jak anestezjologia, interna czy psychiatria, są odczuwalne niemal w każdym szpitalu. Zatrudnianie lekarzy z zagranicy to rozwiązanie, które może realnie odciążyć system, choć wiąże się z pewnymi wyzwaniami.

Procedura zatrudnienia zagranicznego lekarza

Przyjazd lekarza z zagranicy do Polski nie oznacza, że od razu może on zacząć leczyć pacjentów. Zasadniczo mamy do czynienia z dwiema ścieżkami – uznaniem kwalifikacji lub uproszczonym trybem zatrudnienia. Ta druga możliwość została wprowadzona w 2020 roku jako odpowiedź na pandemię COVID-19 i wciąż obowiązuje.

W przypadku pełnego uznania kwalifikacji lekarz musi przejść nostryfikację dyplomu na jednej z polskich uczelni medycznych, zdać egzamin z języka polskiego oraz odbyć staż adaptacyjny. Trwa to długo i bywa skomplikowane. Dlatego uproszczona procedura stała się sporym ułatwieniem – wystarczy złożyć wniosek do Ministerstwa Zdrowia, przedstawić dokumenty potwierdzające kwalifikacje i znajomość języka polskiego oraz uzyskać pozwolenie na wykonywanie zawodu w konkretnym miejscu i na określony czas.

Według danych Naczelnej Izby Lekarskiej na koniec 2023 roku w Polsce było zarejestrowanych ponad 3600 lekarzy posiadających prawo wykonywania zawodu zdobyte poza Unią Europejską. Najwięcej z nich pochodzi z Ukrainy, Białorusi, Armenii i Rosji. Dominują specjalizacje takie jak anestezjologia, interna, medycyna rodzinna oraz chirurgia ogólna – czyli te, w których polski system od lat boryka się z brakami kadrowymi.

Kwestie ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej

Niezależnie od pochodzenia lekarza, każdy kto wykonuje zawód medyczny w Polsce, podlega przepisom dotyczącym odpowiedzialności cywilnej. Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 29 kwietnia 2019 roku lekarze muszą posiadać ubezpieczenie OC lekarza, które zabezpiecza zarówno ich samych, jak i placówkę przed ewentualnymi roszczeniami pacjentów w razie błędu lekarskiego.

Dla lekarzy zatrudnionych w szpitalach obowiązek wykupienia polisy często leży po stronie pracodawcy. Inaczej wygląda to w przypadku prowadzenia własnej praktyki – wtedy to na lekarzu ciąży obowiązek zabezpieczenia się. Zakres polisy obejmuje m.in.:

• szkody wyrządzone pacjentom w trakcie udzielania świadczeń medycznych,
• koszty procesów sądowych i ochrony prawnej,
• świadczenia w przypadku powikłań związanych z wykonywaniem zabiegów medycznych,
• pokrycie kosztów związanych z roszczeniami finansowymi pacjentów,
• możliwość rozszerzenia ochrony na dodatkowe ryzyka, np. w przypadku bardziej skomplikowanych procedur medycznych.

Warto zauważyć, że ubezpieczenia OC dla lekarzy odgrywają istotną rolę w poprawie ogólnego bezpieczeństwa i jakości opieki medycznej, zarówno dla pacjentów, jak i personelu medycznego (czytaj dalej: https://ubezpieczenia-pegaz.pl/oc-lekarza-czyli-dlaczego-jest-niezbedne-w-wykonywaniu-zawodu/). To szczególnie istotne w obliczu migracji lekarzy, która dynamicznie zmienia strukturę kadrową w polskim systemie zdrowia.

Degradacja zawodowa zagranicznych lekarzy

Choć formalności da się załatwić, życie pisze różne scenariusze. Wielu świetnie wykształconych lekarzy z zagranicy zaczyna swoją polską drogę zawodową od zupełnie innych stanowisk niż te, które zajmowali w ojczyźnie. Przykład? Ukraiński anestezjolog z wieloletnim doświadczeniem, który zanim trafił na blok operacyjny, przez kilka miesięcy pracował jako salowy w jednym z dużych szpitali.

Takie sytuacje wynikają nie tylko z trudności formalnych, ale też z bariery językowej, braku zaufania i konieczności odnalezienia się w zupełnie innym systemie ochrony zdrowia. Dla wielu lekarzy to spory cios, bo muszą zaczynać niemal od zera, ucząc się polskich realiów i procedur. Z drugiej strony – coraz więcej placówek zdrowia organizuje dla nich szkolenia, kursy językowe i wprowadzenia, które pomagają odnaleźć się w nowych warunkach.

Migracje lekarzy w Europie

Polska nie jest jedynym krajem, który otwiera się na zagranicznych lekarzy. Cała Europa zmaga się z podobnymi problemami i migracja specjalistów stała się normą. Najpopularniejsze kierunki to Niemcy, Francja, Wielka Brytania i Skandynawia – kraje oferujące wyższe wynagrodzenia, lepsze warunki pracy i większe możliwości rozwoju zawodowego.

Warto zauważyć, że migracja działa w obie strony. Polscy lekarze wyjeżdżają, a w ich miejsce pojawiają się specjaliści z Ukrainy, Białorusi czy Azji. To zjawisko, które będzie się nasilać, bo potrzeby zdrowotne społeczeństw stale rosną, a młodych lekarzy wciąż brakuje.

Dlatego tak ważne jest, by systematycznie poprawiać warunki pracy w polskich placówkach, inwestować w szkolenia i dbać o to, by każdy – niezależnie od narodowości – miał szansę wykonywać swój zawód w pełni swoich kompetencji.